Selin
New member
Okul Sözcüğü Basit mi Türemiş mi? Kafası Karışık Kelimeler Kulübü’ne Hoş Geldiniz!
Selam sevgili forumdaşlar!
Bugün size biraz beyin jimnastiği, biraz kahkaha, biraz da dilbilgisel kafa karışıklığı vaat ediyorum. Çünkü konumuz, her sabah içimizden “Keşke bugün olmasaydı” dediğimiz, hayatımızın azılı düşmanı: “okul” kelimesi!
Ama durun, hemen sıkılmayın. Bu sefer konuyu klasik “basit mi türemiş mi” sorusu gibi sıkıcı bir dilbilgisi tartışması haline getirmeyeceğim. Hayır, hayır... Bu, forum tarihinin en eğlenceli “dilbilgisi krizi” olacak.
Dilbilgisi Dediğin Ne Ola ki?
Hani bazı insanlar sabah kahvesini içmeden konuşamaz ya, bazıları da “ek” görmeden kelimeye bakamaz.
“Okul” kelimesiyle ilgili tartışma da işte bu noktada başlıyor. Kimisi diyor ki:
> “Hocam bu basit kelime, çünkü içinde yapım eki yok.”
> Diğeri atılıyor:
> “Yok efendim, bu türemiş, çünkü Arapçadan geçmiş, Türkçe’de türemiş gibi olmuş.”
> Sonra bir bakmışsın, konu Türk Dil Kurumu’ndan çıkıp felsefeye taşınmış:
> “Peki hocam, kelimenin kökü insanın içindeyse, o zaman türemek insanın dilinde midir?”
> Bir bakıyoruz, dilbilgisi dersi değil, adeta varoluş sorgusu olmuş!
Erkeklerin Yaklaşımı: “Hemen Çözüm Bulalım, Bu İş Uzamasın!”
Forumun erkek üyeleri bu tür konularda hep pratik davranıyor.
Biri geliyor, elinde kalemle tahtayı gösteriyor gibi yazıyor:
> “Arkadaşlar, kökü ‘ok’ fiili. ‘Okumak’tan ‘okul’. Yapım eki var. Bu yüzden türemiş. Olay bitmiştir.”
> Sonra arkasına yaslanıyor, bir kahvesini yudumluyor, sanki “dilbilgisi bakanı” oymuş gibi sakin.
> Ama ne yazık ki iş o kadar basit değil. Çünkü hemen bir diğeri çıkıyor:
> “Yahu kardeşim, tamam ‘okumak’tan geliyor da, ‘okul’ kelimesi Arapçadan geçmiş olabilir. Türkçede mi türemiş, Arapçada mı? Stratejik düşünelim biraz.”
> İşte o anda konu, “dilbilgisi”nden “uluslararası kelime kökeni diplomasisine” evriliyor.
> Yani erkekler için mesele sadece dil değil, stratejik analiz meselesi.
> “Okul NATO üyesi mi, yoksa tarafsız kelime mi?” diye soran bile çıkıyor.
Kadınların Yaklaşımı: “Ama Kelimenin Duygusu Ne?”
Kadın forumdaşlarımız ise olaya bambaşka bir yerden yaklaşıyor.
Birisi yazıyor:
> “Tamam da arkadaşlar, ‘okul’ deyince hepimizin içi daralıyor. Bu kelimenin kökeninden çok, bıraktığı travmayı konuşmamız gerekmez mi?”
> Başka biri hemen ekliyor:
> “Kesin türemiştir, çünkü biz de okulda türedik! İnsan olarak şekillendik orada.”
> Bir diğeri daha duygusal yaklaşıyor:
> “Bence ‘okul’ kelimesi basit değil, çünkü içinde bir çocuk ağlaması, bir sınav kağıdı, bir teneffüs zili var. Bu kadar duygu basit olamaz.”
> İşte bu yüzden kadınlar her konuda ilişki kurmayı başarıyor. Kelimenin bile duygusal geçmişini analiz ediyorlar!
> “Okul” onlar için sadece bir bina değil; bir süreç, bir dönüşüm, bir hikâye.
Okulun Travmatik Katmanları: Teneffüsten Sınava
Şimdi gelin dürüst olalım: “Okul” kelimesi duyunca kim içinden “Oh be!” diyor?
Genelde tepkiler şöyle oluyor:
– İlkokul deyince: “Beslenme çantamda anne elinden kek vardı.”
– Ortaokul deyince: “Sınıfın arkasında tahtaya kalp çizerdim.”
– Lise deyince: “Matematik hocası kabusumdu.”
– Üniversite deyince: “Okulda değil, kafede öğrendim her şeyi.”
Yani “okul” kelimesi aslında bir yaşam özeti. Bu kadar anlam yüklenmiş bir kelimeye “basit” demek dilbilgisel açıdan bile ayıp gibi geliyor insana.
Basit mi Türemiş mi? Bilimsel(!) Analiz
Hadi şimdi biraz “akademik forum” moduna geçelim.
Türk Dil Kurumu diyor ki: “Okul, Arapça ‘mekteb’ kelimesinin yerine geçmiş Türkçe bir kelimedir.”
Ama aynı zamanda “okumak” fiilinden türediği de kabul edilir.
Yani aslında Türkçede türemiştir.
Yapım eki -l, kök ise “okumak.”
Ama itiraf edelim, bunu duyan kimse “Vay be, ne ilginçmiş” demiyor.
Forumda genelde şu tür tepkiler geliyor:
> “Ben zaten bunu 7. sınıfta ezberlemiştim, unutmamak için 10 yıl uğraştım.”
> “Hocam, bu bilgiye ulaşmam için neden 12 yıl eğitim aldım?”
> “Türemiş olabilir ama ben hâlâ sabah 8’de uyanmayı türetemiyorum.”
Dilbilgisi Mizahı: Ekler de İnsan Gibidir
Düşünsene, bir kelimeye ek geldiğinde o kelime değişiyor, büyüyor, gelişiyor.
Tıpkı biz insanlar gibi…
– Çocukken “ok” gibiyiz: düz, basit, saf.
– Büyüyünce “okul” oluyoruz: karmaşık, stresli, sınav dolu.
Yani aslında hepimiz “türemiş varlıklarız.”
Kimse saf, basit haliyle kalamıyor.
Erkek forumdaş diyor ki:
> “Hocam, eklerin mantığını çözdüm. Hayatta da aynısını yapıyorum. Gerektiğinde ekleniyor, gerektiğinde düşüyorum.”
> Kadın forumdaş cevap veriyor:
> “Ama o eklerin hisleri de var! Sen o -l ekini eklerken düşündün mü, kelime bunu istiyor muydu?”
> İşte dilbilgisi, bu forumda bir aşk hikâyesine dönüşüyor.
Forumun Düşünmesi İçin Sorular
– Sizce “okul” kelimesi türemiş olsa da biz hâlâ “basit” mi düşünüyoruz?
– Okuldan mezun olunca gerçekten “eklerinden arınmış” oluyor muyuz?
– Erkeklerin stratejik, kadınların empatik yaklaşımı birleşse, ortaya “dilbilgisi aşkı” çıkar mı?
– Bir gün “okul” kelimesinin yerine yeni bir kelime türeseydi, siz ne türetirdiniz?
Sonuç: Basitlik mi, Türeyiş mi, Yoksa Hepimizin Hikâyesi mi?
Sonuçta ister basit olsun ister türemiş, “okul” hepimizin içinde bir iz bıraktı.
Bazılarımız için ilk aşk, bazılarımız için ilk stres, bazılarımız için sabah ezanı gibi çalan zil sesi…
Ama kim ne derse desin, “okul” kelimesi hayatın kendisi gibi:
Basit başlayıp, her ekle biraz daha karmaşık hale geliyor.
Peki siz ne düşünüyorsunuz sevgili forumdaşlar?
Sizce “okul” gerçekten türemiş mi, yoksa biz mi bu kadar anlam yükleyerek onu türettik?
Yorumlarda buluşalım, belki hep birlikte “ek’siz” bir muhabbet türetiriz!
Selam sevgili forumdaşlar!
Bugün size biraz beyin jimnastiği, biraz kahkaha, biraz da dilbilgisel kafa karışıklığı vaat ediyorum. Çünkü konumuz, her sabah içimizden “Keşke bugün olmasaydı” dediğimiz, hayatımızın azılı düşmanı: “okul” kelimesi!
Ama durun, hemen sıkılmayın. Bu sefer konuyu klasik “basit mi türemiş mi” sorusu gibi sıkıcı bir dilbilgisi tartışması haline getirmeyeceğim. Hayır, hayır... Bu, forum tarihinin en eğlenceli “dilbilgisi krizi” olacak.
Dilbilgisi Dediğin Ne Ola ki?
Hani bazı insanlar sabah kahvesini içmeden konuşamaz ya, bazıları da “ek” görmeden kelimeye bakamaz.
“Okul” kelimesiyle ilgili tartışma da işte bu noktada başlıyor. Kimisi diyor ki:
> “Hocam bu basit kelime, çünkü içinde yapım eki yok.”
> Diğeri atılıyor:
> “Yok efendim, bu türemiş, çünkü Arapçadan geçmiş, Türkçe’de türemiş gibi olmuş.”
> Sonra bir bakmışsın, konu Türk Dil Kurumu’ndan çıkıp felsefeye taşınmış:
> “Peki hocam, kelimenin kökü insanın içindeyse, o zaman türemek insanın dilinde midir?”
> Bir bakıyoruz, dilbilgisi dersi değil, adeta varoluş sorgusu olmuş!
Erkeklerin Yaklaşımı: “Hemen Çözüm Bulalım, Bu İş Uzamasın!”
Forumun erkek üyeleri bu tür konularda hep pratik davranıyor.
Biri geliyor, elinde kalemle tahtayı gösteriyor gibi yazıyor:
> “Arkadaşlar, kökü ‘ok’ fiili. ‘Okumak’tan ‘okul’. Yapım eki var. Bu yüzden türemiş. Olay bitmiştir.”
> Sonra arkasına yaslanıyor, bir kahvesini yudumluyor, sanki “dilbilgisi bakanı” oymuş gibi sakin.
> Ama ne yazık ki iş o kadar basit değil. Çünkü hemen bir diğeri çıkıyor:
> “Yahu kardeşim, tamam ‘okumak’tan geliyor da, ‘okul’ kelimesi Arapçadan geçmiş olabilir. Türkçede mi türemiş, Arapçada mı? Stratejik düşünelim biraz.”
> İşte o anda konu, “dilbilgisi”nden “uluslararası kelime kökeni diplomasisine” evriliyor.
> Yani erkekler için mesele sadece dil değil, stratejik analiz meselesi.
> “Okul NATO üyesi mi, yoksa tarafsız kelime mi?” diye soran bile çıkıyor.
Kadınların Yaklaşımı: “Ama Kelimenin Duygusu Ne?”
Kadın forumdaşlarımız ise olaya bambaşka bir yerden yaklaşıyor.
Birisi yazıyor:
> “Tamam da arkadaşlar, ‘okul’ deyince hepimizin içi daralıyor. Bu kelimenin kökeninden çok, bıraktığı travmayı konuşmamız gerekmez mi?”
> Başka biri hemen ekliyor:
> “Kesin türemiştir, çünkü biz de okulda türedik! İnsan olarak şekillendik orada.”
> Bir diğeri daha duygusal yaklaşıyor:
> “Bence ‘okul’ kelimesi basit değil, çünkü içinde bir çocuk ağlaması, bir sınav kağıdı, bir teneffüs zili var. Bu kadar duygu basit olamaz.”
> İşte bu yüzden kadınlar her konuda ilişki kurmayı başarıyor. Kelimenin bile duygusal geçmişini analiz ediyorlar!
> “Okul” onlar için sadece bir bina değil; bir süreç, bir dönüşüm, bir hikâye.
Okulun Travmatik Katmanları: Teneffüsten Sınava
Şimdi gelin dürüst olalım: “Okul” kelimesi duyunca kim içinden “Oh be!” diyor?
Genelde tepkiler şöyle oluyor:
– İlkokul deyince: “Beslenme çantamda anne elinden kek vardı.”
– Ortaokul deyince: “Sınıfın arkasında tahtaya kalp çizerdim.”
– Lise deyince: “Matematik hocası kabusumdu.”
– Üniversite deyince: “Okulda değil, kafede öğrendim her şeyi.”
Yani “okul” kelimesi aslında bir yaşam özeti. Bu kadar anlam yüklenmiş bir kelimeye “basit” demek dilbilgisel açıdan bile ayıp gibi geliyor insana.
Basit mi Türemiş mi? Bilimsel(!) Analiz
Hadi şimdi biraz “akademik forum” moduna geçelim.
Türk Dil Kurumu diyor ki: “Okul, Arapça ‘mekteb’ kelimesinin yerine geçmiş Türkçe bir kelimedir.”
Ama aynı zamanda “okumak” fiilinden türediği de kabul edilir.
Yani aslında Türkçede türemiştir.
Yapım eki -l, kök ise “okumak.”
Ama itiraf edelim, bunu duyan kimse “Vay be, ne ilginçmiş” demiyor.
Forumda genelde şu tür tepkiler geliyor:
> “Ben zaten bunu 7. sınıfta ezberlemiştim, unutmamak için 10 yıl uğraştım.”
> “Hocam, bu bilgiye ulaşmam için neden 12 yıl eğitim aldım?”
> “Türemiş olabilir ama ben hâlâ sabah 8’de uyanmayı türetemiyorum.”
Dilbilgisi Mizahı: Ekler de İnsan Gibidir
Düşünsene, bir kelimeye ek geldiğinde o kelime değişiyor, büyüyor, gelişiyor.
Tıpkı biz insanlar gibi…
– Çocukken “ok” gibiyiz: düz, basit, saf.
– Büyüyünce “okul” oluyoruz: karmaşık, stresli, sınav dolu.
Yani aslında hepimiz “türemiş varlıklarız.”
Kimse saf, basit haliyle kalamıyor.
Erkek forumdaş diyor ki:
> “Hocam, eklerin mantığını çözdüm. Hayatta da aynısını yapıyorum. Gerektiğinde ekleniyor, gerektiğinde düşüyorum.”
> Kadın forumdaş cevap veriyor:
> “Ama o eklerin hisleri de var! Sen o -l ekini eklerken düşündün mü, kelime bunu istiyor muydu?”
> İşte dilbilgisi, bu forumda bir aşk hikâyesine dönüşüyor.
Forumun Düşünmesi İçin Sorular
– Sizce “okul” kelimesi türemiş olsa da biz hâlâ “basit” mi düşünüyoruz?
– Okuldan mezun olunca gerçekten “eklerinden arınmış” oluyor muyuz?
– Erkeklerin stratejik, kadınların empatik yaklaşımı birleşse, ortaya “dilbilgisi aşkı” çıkar mı?
– Bir gün “okul” kelimesinin yerine yeni bir kelime türeseydi, siz ne türetirdiniz?
Sonuç: Basitlik mi, Türeyiş mi, Yoksa Hepimizin Hikâyesi mi?
Sonuçta ister basit olsun ister türemiş, “okul” hepimizin içinde bir iz bıraktı.
Bazılarımız için ilk aşk, bazılarımız için ilk stres, bazılarımız için sabah ezanı gibi çalan zil sesi…
Ama kim ne derse desin, “okul” kelimesi hayatın kendisi gibi:
Basit başlayıp, her ekle biraz daha karmaşık hale geliyor.
Peki siz ne düşünüyorsunuz sevgili forumdaşlar?
Sizce “okul” gerçekten türemiş mi, yoksa biz mi bu kadar anlam yükleyerek onu türettik?
Yorumlarda buluşalım, belki hep birlikte “ek’siz” bir muhabbet türetiriz!